سنگ کلیه یکی از مشکلات شایع دستگاه ادراری است که می‌تواند درد شدید و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. سنگ‌ها معمولاً از ترکیبات معدنی و نمک‌ها در ادرار تشکیل می‌شوند و اندازه آن‌ها می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشد. در این مقاله، به بررسی دلایل اصلی بروز سنگ کلیه و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازیم.

۱. کمبود آب و کم‌آبی بدن

یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد سنگ کلیه، کم‌آبی بدن است. وقتی بدن آب کافی ندارد، ادرار غلیظ می‌شود و مواد معدنی مثل کلسیم و اگزالات در آن تجمع پیدا می‌کنند. این تجمع باعث شکل‌گیری سنگ می‌شود. نوشیدن روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب برای بیشتر افراد توصیه می‌شود.

۲. رژیم غذایی نامناسب

مصرف بیش از حد نمک، پروتئین حیوانی و غذاهای پر اگزالات می‌تواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد. برخی مواد غذایی پر اگزالات شامل اسفناج، ریواس، چغندر و مغزهای خاص هستند. همچنین مصرف زیاد نوشابه‌ها و غذاهای فراوری شده نیز می‌تواند عامل ایجاد سنگ باشد.

۳. اختلالات متابولیک و ژنتیک

برخی افراد به دلیل ژنتیک یا اختلالات متابولیک، بیشتر مستعد تشکیل سنگ کلیه هستند. بیماری‌هایی مانند هایپراکسالوریا، پرکاری غده پاراتیروئید و دیابت می‌توانند باعث افزایش احتمال سنگ شوند.

۴. مشکلات ادراری و عفونت‌ها

انسداد مجاری ادراری یا عفونت‌های مزمن ادراری می‌تواند جریان ادرار را کاهش دهد و محیط مناسبی برای تشکیل سنگ ایجاد کند. ادرار باقی‌مانده در کلیه‌ها یا مثانه، زمینه رشد کریستال‌ها را فراهم می‌کند.

۵. سبک زندگی و فعالیت بدنی

کم‌تحرکی و سبک زندگی بی‌تحرک باعث کند شدن جریان ادرار و افزایش رسوبات معدنی می‌شود. فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی سالم، از عوامل پیشگیری مهم هستند.

۶. داروها و مکمل‌ها

برخی داروها و مکمل‌ها، مانند مکمل‌های کلسیم و ویتامین D بیش از حد، ممکن است ریسک سنگ کلیه را افزایش دهند. همیشه پیش از مصرف طولانی مدت، با پزشک مشورت کنید.

جمع‌بندی

سنگ کلیه نتیجه تعامل عوامل مختلف است: کم‌آبی، رژیم غذایی، ژنتیک، عفونت‌ها و سبک زندگی همگی نقش دارند. پیشگیری شامل:

• نوشیدن آب کافی

• رعایت رژیم غذایی متعادل و کاهش مصرف نمک و پروتئین حیوانی

• فعالیت بدنی منظم

• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای

با رعایت این موارد، می‌توان احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش داد و سلامت کلیه‌ها را حفظ کرد.